εικόνα προγράμματος - Οστεοπόρωση-Σαρκοπενία: Αξιολόγηση, Πρόληψη και Θεραπευτική Αποκατάσταση

Συνοπτικές Πληροφορίες

Μέθοδος μάθησης: Μεικτή εκπαίδευση (blended learning)

Θεματική Ενότητα: Υγεία και Πρόνοια, Φυσικοθεραπεία

Γλώσσες Διδασκαλίας: Ελληνικά

Διδακτικές Ενότητες: 3

Διάρκεια: 48 ώρες – 8 εβδομάδες

Μονάδες ECTs: 2.0

Κόστος συμμετοχής: 200 €   – εκπτώσεις για ειδικές κατηγορίες!

Λεπτομέρειες

Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα απευθύνεται σε επιστήμονες υγείας που ασχολούνται με την πρόληψη και την θεραπευτική άσκηση είτε διαγνωστικά είτε θεραπευτικά, όπως φυσικοθεραπευτές, ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, εργοφυσιολόγους, νοσηλευτές, ψυχολόγους, διαιτολόγους, οι οποίοι θέλουν να επικαιροποιήσουν και να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους και να αναβαθμίσουν τα προσόντα τους με τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την πρόληψη και την φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση για την οστεοπόρωση και την σαρκοπενία και που θέλουν να αποκτήσουν πιστοποίηση σε αυτόν το τομέα.

Ειδικότερα τo πρόγραμμα απευθύνεται σε:

  • Αποφοίτους Τμημάτων Φυσικοθεραπείας Ελληνικών Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
  • Αποφοίτους ομοταγών Τμημάτων Φυσικοθεραπείας Αλλοδαπής με αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών (ΔΟΑΤΑΠ)
  • Αποφοίτους Τμημάτων Ιατρικής Ελληνικών Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
  • Αποφοίτους ομοταγών Τμημάτων Ιατρικής Αλλοδαπής με αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών (ΔΟΑΤΑΠ)
  • Αποφοίτους Τμημάτων άλλων Επιστημών Υγείας Ελληνικών Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
  • Αποφοίτους ομοταγών Τμημάτων άλλων Επιστημών Υγείας Αλλοδαπής με αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών (ΔΟΑΤΑΠ)

 

 

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ
Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι:

  • Πρόσβαση στο Διαδίκτυο  για την παρακολούθηση του προγράμματος.
  • Κατοχή προσωπικού e-mail για επικοινωνία με τους διδάσκοντες.
  • Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών για τη διαχείριση της πλατφόρμας του προγράμματος.

Σκοπός του προγράμματος είναι η φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση, η πρόληψη και η θεραπευτική προσέγγιση ασθενών με οστεοπόρωση και/ή σαρκοπενία. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει ως σκοπό  την εμβάθυνση και επικαιροποίηση των γνώσεων των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για την αξιολόγηση, αντιμετώπιση και για την πρόληψη της οστεοπόρωσης, της σαρκοπενίας και της οστεοσαρκοπενίας, με βάση τα σχήματα θεραπευτικής άσκησης και φυσικής δραστηριότητας.

Απώτερος στόχος είναι η απόκτηση νέων τεκμηριωμένων γνώσεων και θεραπευτικών σχημάτων για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών προγραμμάτων εξατομικευμένης άσκησης στα άτομα αυτά. Στην ανάπτυξη του προγράμματος θα παρέχονται οι βασικές γνώσεις παθολογίας, διάγνωσης και ιατρικής διαχείρισης της οστεοπόρωσης, της σαρκοπενίας, της φυσιολογίας της άσκησης και αποκατάστασης, τα φυσιολογικά αλλά και παθολογικά ευρήματα σε μια αξιολόγηση και εκτίμηση κινδύνου για οστεοπόρωση και σαρκοενία. Απαντώνται ερωτήματα όπως πότε ενδείκνυται η εξέταση οστεοπόρωσης, σαρκοπενίας, ποιες είναι οι παράμετροι αξιολόγησης, ποιοι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν την απώλεια οστικής μάζας, μυικής μάζας και μυϊκής δύναμης, ποιοι χρειάζονται προγράμματα άσκησης και αποκατάστασης για θεραπεία ή/και πρόληψη και πώς αυτό θα σχεδιασθεί και θα εφαρμοστεί κατάλληλα και με βάση το ιστορικό κάθε ασθενούς. Επίσης, αναλύνται παράγοντες κινδύνου που επιδέχονται παρέμβαση και σε καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν την υγεία των οστών και των μυών όπως:  διατροφή φτωχή σε ασβέστιο, πρωτείνη και βιταμίνη D,  διατροφή φτωχή σε φρούτα και λαχανικά –  και πώς αυτό το «νέο πρόγραμμα» θα σχεδιασθεί και θα εφαρμοστεί κατάλληλα και με βάση το ιστορικό κάθε ασθενούς.

Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να:

  1. Κατέχουν βασικές γνώσεις, ανατομίας οστίτη ιστού, μυϊκού ιστού, κλινική εικόνας και  διάγνωσης οστεοπενίας, οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας
  2. Αξιολογούν άτομα για εκτίμηση  / κινδύνου οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας
  3. Αξιολογούν ποια άτομα  πρέπει να υποβληθούν σε μια τέτοια ειδική εξέταση μέτρησης οστικής μάζας, μυϊκής δύναμης και μυϊκής μάζας
  4. Διακρίνουν πότε μπορεί να απαιτηθεί να γίνει μέτρηση σε ιδιαίτερες περιπτώσεις σύμφωνα με τις νέες διεθνείς καθοδηγητικές γραμμές, όπως π.χ. ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης με εμφανές κάταγμα ή απώλεια οστικής πυκνότητας, εμμένον άλγος στην πλάτη ή οσφυϊκή χώρα με πιθανό κάταγμα στην σπονδυλική στήλη, απώλεια ύψους άνω των 1,3 εκατοστών μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έτους καθώς  και άλλες κρίσιμες και σημαντικές  περιπτώσεις
  5. Αναγνωρίζουν την φαρμακολογική προσέγγιση και συμπληρωμάτων διατροφής της οστεοπόρωσης και της σαρκοπενίας
  6. Αξιολογούν την σωματική σύσταση, την μυϊκή δύναμη και την λειτουργική ικανότητα
  7. Σχεδιάζουν προγράμματα θεραπευτικής άσκησης για πρόληψη οστεοπόρωσης, σαρκοπενίας αλλά και πρόληψη πτώσεων και κατ’ επέκταση και καταγμάτων
  8. Σχεδιάζουν προγράμματα θεραπευτικής άσκησης σε διαφόρων κατηγοριών /βαρύτητας ασθενών με οστεοπόρωση και/ή σαρκοπενίας (προγράμματα μυϊκής ενδυνάμωσης, προγράμματα αύξησης ισορροπίας, προγράμματα αύξησης ταχύτητας βάδισης, προγράμματα κινητικού ελέγχου κ.α.)
  9. Προσδιορίζουν ποιοτικά και ποσοτικά των αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών παρεμβάσεων

Το αναλυτικό περιεχόμενο του προγράμματος έχει δομηθεί κατά τρόπο που να καλύπτονται οι γνώσεις και οι ικανότητες που θεωρείται αναγκαίο να διαθέτει ο επαγγελματίας υγείας για την τεκμηριωμένη αξιολόγηση και θεραπεία της οστεοπενίας, οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας. Στη συνέχεια παρατίθενται συνοπτικά οι ενότητες του προγράμματος.

Περιγραφή Θεματικής Ενότητας

Ώρες

Διδάσκοντες

Ενότητα 1. Οστεοπόρωση, Σαρκοπενία

§  Ορισμοί, Επιδημιολογία, Ιστορική Αναδρομή

§  Παθολογία-Παθοφυσιολογία

§  Αιτίες και Ταξινόμηση

§  Μέσα αξιολόγησης ποιότητας και ποσότητας οστίτη ιστού, μυϊκής δύναμης, μυϊκής μάζας, λειτουργικής ικανότητας. Καρτέλες αξιολόγησης και καταγραφής στοιχείων ασθενών.

§  Κλίμακες κα ερωτηματολόγια αξιολόγησης, περιγραφή και επίδειξη.

§  Ιατρική Διαχείριση

§  Οστεοσαρκοπενία – γενικά & ειδικότερα χαρακτηριστικά

12 ώρες

(6 ώρες ασύγχρονη διδασκαλία &

6 σύγχρονη,

Διδασκαλία)

Τσεκούρα /Ματζάρογλου Χ. /Διονυσιώτης Ι..

Ενότητα  2: Τεχνικές πρόληψης και θεραπευτικής προσέγγισης οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας.

§  Φαρμακολογία στην οστεοπόρωση και σαρκοπενόα

§   Διατροφή και οστικός μεταβολισμός  και μυικός ιστός

§  Ορθοπαιδική προσέγγιση στην οστεοπόρωση και σαρκοπενία-Χειρουργεία

§  Ορθώσεις-Εργονομία

§  Φυσιολογία άσκησης, φιλοσοφία και μηχανισμοί δράσης θεραπευτικής άσκησης

§  Τηλεαποκατάσταση

§  Πρόληψη πτώσεων

§  Δυσλειτουργίες πυελικού εδάφους

16 ώρες

(10 ώρες ασύγχρονη διδασκαλία &

6 ώρες σύγχρονη διδασκαλία)

Ματζάρογλου Χ. /Τσεκούρα Μ /Mπίλλη E./Ξεργιά Σ /Παρτσαλάκη Ι./Διονυσσιώτης Ι.

Ενότητα 3. Εργαστηριακές εφαρμογής τεχνικών αξιολόγησης και προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης  για οστεοπόρωση και σαρκοπενία.

§  Εργαστηριακές εφαρμογές των μέσων αξιολόγησης μυϊκής δύναμης, σωματομετρικών χαρακτηριστικών, μυϊκής μάζας, λειτουργικότητας και πρακτικές εφαρμογές

§  Σχεδιασμός και παρουσίαση προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης (για μυϊκή δύναμη, μυϊκή μάζα, ισορροπία, λειτουργική ικανότητα και ταχύτητα βάδισης, κινητικός έλεγχος κ.α.)

§  Σχεδιασμός και  εφαρμογή προγραμμάτων ομαδικής άσκησης και ατομικής άσκησης

§  Επίδειξη προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης

§  Πρακτικές και εργαστηριακές εφαρμογές προγραμμάτων μυϊκής ενδυνάμωσης, για όλα τα μέρη του σώματος,

§   ασκήσεων ισορροπίας, διατάσεις, ασκήσεις κινητικού ελέγχου κλπ. μέσω δια ζώσης πρακτικής άσκησης

§  Συζήτηση κλινικών περιστατικών και τρόποι αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων

§  Πρακτικές και εργαστηριακές εφαρμογές προγραμμάτων αξιολόγησης και θεραπευτικής άσκησης

Πρακτική  αξιολόγηση /εξέταση-συζήτηση κλινικών Κλινική  περιστατικών (case studies)

20 ώρες

(6 ώρες ασύγχρονη διδασκαλία &

14 ώρες διδασκαλία δια ζώσης)

Μπίλλη Ε. /Τσεκούρα Μ. /Ξεργιά Σ./ Ματζάρογλου Χ.

 

 

A/A

 

Θεματική Ενότητα

 

Ώρες

 

Πιστωτικές Μονάδες (ECTS)

(εάν υπάρχει)

Διδάσκοντες

1

Οστεοπόρωση, Σαρκοπενία 12 0,5

Τσεκούρα /

/Ματζάρογλου Χ. /Διονυσιώτης Ι

2

Τεχνικές πρόληψης και θεραπευτικής προσέγγισης οστεοπόρωσης και σαρκοπενίας. 16 0,5

Ματζάρογλου Χ. /Τσεκούρα Μ/Mπίλλη E

/Ξεργιά Σ/Παρτσαλάκη Ι.

/Διονυσσιώτης Ι

3

Εργαστηριακές εφαρμογής τεχνικών αξιολόγησης και προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης  για οστεοπόρωση και σαρκοπενία. 20 1,0

Μπίλλη Ε. /Τσεκούρα Μ. /Ξεργιά Σ./ Ματζάρογλου Χ.

Σύνολο

48

2,0

 

Διάρκεια (ώρες)

Συνολική Διάρκεια (εβδομάδες ή μήνες)

Ασύγχρονη Εκπαίδευση

Σύγχρονη Εκπαίδευση Διά Ζώσης Εκπαίδευση

Συνολική Διάρκεια

 

22

 

12

 

14

 

48

8 εβδομάδες

 

 

Καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι έχουν δυνατότητα επικοινωνίας με τους εκπαιδευτές για την υποστήριξη της μελέτης τους.

 

Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα απαιτούνται: (α) η κατοχή προσωπικού λογαριασμού e-mail και, (β) η δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο και σύνδεσης με την πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης.

 

Το πρόγραμμα θα υλοποιείται σε τμήματα εκπαιδευομένων. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 8  εβδομάδες και αντιστοιχεί σε 48 ώρες εκπαίδευσης.  Είναι μεικτού ή υβριδικού τύπου (blended learning) και βασίζεται σε συνδυασμό σύγχρονης τηλεκπαίδευσης,  ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης και δια ζώσης διδασκαλίας. To κομμάτι της σύγχρονης και της δια ζώσης διδασκαλίας, ιδιαίτερα όσον αφορά το καθαρά κλινικό σκέλος (π.χ. ενότητες 2,3), θα περιλαμβάνει διαδραστικές εργαστηριακές συνεδρίες με κλινική και εργαστηριακή-πρακτική άσκηση, επίδειξη, προσομοιώσεις και κλινικές αναπαραστάσεις στο Εργαστήριο Κλινικής Φυσικοθεραπείας και Έρευνας (με έγκριση από την 20η συνεδρίαση της Συνέλευσης του Τμήματος 29/9/2020) ή σε άλλους εργατηριακούς χώρους του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου ή σε συνεργαζόμενους χώρους της πανεπιστημιούπολης Πατρών (κατόπιν έγκρισης).  Αναλυτικότερα:

  • 22 διδακτικές ώρες πραγματοποιούνται με ασύγχρονη τηλεκπαίδευση και αφορούν αφενός τη μελέτη εκπαιδευτικού υλικού, την εκπόνηση μαθησιακών δραστηριοτήτων και εργασιών και αφετέρου αφετέρου τα τεστ αξιολόγησης.
  • 12 διδακτικές ώρες πραγματοποιούνται με σύγχρονη τηλεκπαίδευση (4 συνεδρίες διάρκειας 3 ωρών η καθεμία) &
  • 14 διδακτικές ώρες πραγματοποιούνται με δια ζώσης διδασκαλία (ένα διήμερο)

Καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι έχουν δυνατότητα επικοινωνίας με τους εκπαιδευτές για την υποστήριξη των εργασιών και της μελέτης τους. Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα απαιτούνται: (α) η κατοχή προσωπικού λογαριασμού e-mail και, (β) η δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο και σύνδεσης με τις πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης του ΚΕΔΙΒΙΜ του Πανεπιστημίου Πατρών.

 

Καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με τους εκπαιδευτές για την υποστήριξη της μελέτης τους. Στους εκπαιδευόμενους που θα ολοκληρώσουν επιτυχώς το πρόγραμμα χορηγείται Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης του προγράμματος διάρκειας 48 ωρών, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

  • Συμμετοχή στις συνεδρίες/ενότητες ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης (συνολικής διάρκειας 22 διδακτικών ωρών).
  • Συμμετοχή στις συνεδρίες/ενότητες σύγχρονης εργαστηριακής άσκησης, συνολικής διάρκειας 12 διδακτικών ωρών.
  • Συμμετοχή στις δια ζώσης συνεδρίες/ενότητες (πρακτικής άσκησης) συνολικής διάρκειας 14 διδακτικών ωρών.
  • Συμμετοχή σε τεστ αξιολόγησης (quiz) κατά τη διάρκεια αλλά κι μετά την ολοκλήρωση της κάθε Θεματικής Ενότητας. Η εξέταση γίνεται κατόπιν συνεννόησης και με την εξ αποστάσεως παρουσία εξεταστικής επιτροπής. Η βαθμολογία της αξιολογησης ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης.
  • Επίδειξη συγκεκριμένων κλινικών δεξιοτήτων κατά την διάρκεια της δια ζώσης πρακτικής εξάσκησης και αξιολόγησης .
  • Οι εκπαιδευόμενοι να έχουν αποπληρώσει το σύνολο του τέλους συμμετοχής τους στο πρόγραμμα.

 

Οι μέθοδοι αξιολόγησης, εξέτασης και βαθμολόγησης που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν τα εξής:

  1. Επιτυχής συμμετοχή στα τεστ αξιολόγησης μετά την ολοκλήρωση της κάθε Θεματικής Ενότητας (3 συνολικά τεστ, καθένα από τα οποία να έχει βαθμολογηθεί με βαθμό ≥5 στα 10) και
  2. Επίδειξη/παρουσίαση συγκεκριμένων κλινικών δεξιοτήτων από τη σύγχρονη /πρακτική εξάσκηση. Οι κλινικές δεξιότητες ολοκληρώνονται επιτυχώς όταν έχουν λάβει βαθμό ≥5 στα 10, ενώ η αξιολόγηση πραγματοποιείται από ομάδα αξιολογητών-εκπαιδευτών.

Επιπλέον, προϋπόθεση επιτυχούς παρακολούθησης και χορήγησης πιστοποιητικού είναι και η ενεργός συμμετοχή σε όλες τις συνεδρίες τηλεκπαίδευσης (σύγχρονης και ασύγχρονης) καθώς και στην δια ζώσης εκπαίδευση.

 

 

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος ως προς το εκπαιδευτικό μέρος,  θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

  • Παρακολούθηση των ενοτήτων της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, συνολικής διάρκειας 12 διδακτικών ωρών.
  • Παρακολούθηση των δια ζώσης συναντήσεων, συνολικής διάρκειας 14  διδακτικών ωρών.
  • Εκπόνηση των εργασιών, με βάση τις οποίες πιστοποιείται η εξ αποστάσεως μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού.
  • Μπίλλη Ευδοκία, Καθηγήτρια Φυσικοθεραπείας, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Σχολη Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας, Πανεπιστήμιο Πατρών

  • Τσεκούρα Μαρία, PT, MSc, PhD  – Aκαδημαϊκά Υπεύθυνος Προγράμματος

  • Ξεργιά Σοφία, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου Πατρών

  • Ματζάρογλου Χαράλαμπος, MD,PhD, Αναπληρωτής καθηγητής Χειρουργικής – Ορθοπεδικής – Τραυματολογίας στοΤμήμα Φυσικοθεραπείας, Σχολή Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας, Πανεπιστήμιο Πατρών

  • Διονυσιώτης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Τμήματος Ιατρικής, Πανεπιστημίου Πατρών

  • Παρτσαλάκη Ιωάννα, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Προϊσταμένη του Τμήματος Διατροφής-Διαιτολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών

Οι εγγραφές στο πρόγραμμα είναι ανοικτές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Νέα τμήματα ξεκινούν αμέσως μόλις συμπληρωθούν οι θέσεις εκπαιδευομένων ή κατά την προκήρυξη νέου κύκλου σπουδών στην ιστοσελίδα του Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ..

Η συμμετοχή των εκπαιδευόμενων στο κόστος φοίτησης είναι 200 € ενώ στην περίπτωση ειδικών κατηγοριών* παρέχεται  έκπτωση και το κόστος διαμορφώνεται σε 170 €. Η πληρωμή των διδάκτρων γίνεται είτε με εφάπαξ καταβολή είτε σε δύο ισόποσες δόσεις, μια πριν την έναρξη και μια κατά το μέσο του προγράμματος. Η καταβολή του εκάστοτε ποσού γίνεται με κατάθεση στον παρακάτω τραπεζικό λογαριασμό της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Πατρών και στην αιτιολογία της κατάθεσης πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά το επίθετο και το όνομά σας.

 

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος

Αρ. Λογαριασμού 22954000232 (IBAN GR60 0110 2290 0000 2295 4000 232)

Σημείωση: α) Τυχόν έξοδα διατραπεζικών συναλλαγών βαρύνουν τον/την συμμετέχοντα/ουσα, β) Η απόδειξη της κάθε κατάθεσης, θα πρέπει να αποστελλεται στο e-mail του Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Πανεπιστημίου Πατρών: kedivim@upatras.gr

*Το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. του Πανεπιστημίου Πατρών, στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής που εφαρμόζει, προσφέρει έκπτωση επί των τελών συμμετοχής σε ειδικές κατηγορίες εκπαιδευομένων, όπως π.χ. σε προπτυχιακούς/μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες του Πανεπιστημίου Πατρών, σε ευαίσθητες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες,  κλπ.

Το κόστος σε αυτήν την περίπτωση διαμορφώνεται στα 170 € (έκπτωση 15%).

  • Σε περίπτωση ακύρωσης της συμμετοχής του καταρτιζόμενου στο Πρόγραμμα, το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. παρακρατά το 50% της αρχικής κατάθεσης εάν η ακύρωση γίνει μέσα στις πρώτες δύο εβδομάδες από την έναρξη του Προγράμματος. Εάν η ακύρωση γίνει μετά από το διάστημα αυτό παρακρατείται όλη η κατάθεση.